Termostatlar sıcaklık kontrol sistemlerinde kullanılan anahtarlama elemanlarıdır. Ana görevi istenilen sıcaklığa göre elektrik akımını kesmek veya vermektir. Günlük hayatta kullandığımız bir çok elektrikli alette termostat bulunmaktadır. Mesela buzdolapları, su ısıtıcıları, klima santralleri, şofbenler gibi evde kullanılan araçlarda sıcaklık ayarı için kullanılan termostatlar endüstriyel uygulamalarda da sıklıkla kullanılır. Mesela bir hidrolik ünitenin sıcaklığının kontrolü ve ayarlanan sıcaklık değerinin aşılması durumunda uyarı vermesi amacıyla termostatlar kullanılır.
Termostatları iç yapısına göre elektronik, elektromekanik ve mekanik olmak üzere üçe ayırabiliriz. Bunun yanında ayarlı veya sabit değerli termostatlar da bulunmaktadır.
Elektronik termostatlar sıcaklığı içinde bulunan elektronik devreler aracılığı ile algılayarak yine elektronik devreler aracılığı ile uyarı veya anahtarlama yaparlar. Bunun yanında elektromekanik termostatlar iç yapısında bulunan elektronik ve mekanik aksam yardımı ile algılama ve anahtarlama yaparlar. Mekanik aksam genellikle sıcaklıkla genleşme katsayıları birbirinden farklı bimetal malzemelerden oluşmuştur. Mekanik termostatlar ise sadece mekanik ekipmanlardan oluşan termostatlardır.
Belli bir değer aralığında ayarlanabilen termostatlardan elektromik termostatlar yine iç yapısındaki elektronik ekipmanlar aracılığı ile işlem yaparken elektromekanik ve mekanik olanlar genellikle yay gibi mekanik sistemler ile ayar işlemi yaparlar.
Sabit değerli termostatlar imalatı sırasında ayarlanan sıcaklığa göre içinde bulunan kontakların konum değiştirmesi esasına göre çalışırlar.
Yukarıda saydığımız termostat çeşitlerinin kullanım alanlarına göre örnekler şunlar olabilir;
• Klimalarda kullanılan sıcaklık ayar termostatı elektronik termostat
• Oda sıcaklığını ayarlamak için odaya yerleştirilen ve kombiye bağlanan termostatlar elektromekanik termostat
• Su ısıtıcılarında kullanılan suyun kaynamasıyla elektriği kesen termostatlar ise mekanik ve sabit değerli termostatlardır.
Aşağıda her üç termostat çeşidinin resimleri bulunmaktadır.
Termostat Çeşitleri
Yukarıdaki 1 nolu resimdeki termostat elektronik, 2 nolu resimdeki termostat elektromekanik, 3 nolu termostat ise mekanik çalışma esasına göre görev yapar.
Yükleniyor ...