Delikli/Vented Küresel Vana Nedir? Krojenik ve Yüksek Basınçlı Hava Hatlarında Kullanımı…

ventedballvalve

Birçok küresel vana, bir kürenin iki yönlü döndürülmesiyle sıvı veya gaz akışkanların bir orifisten geçerek, prosesin kısılması/kapatılması veya açılması prensibiyle çalışır. Bu genellikle içinde tek bir yarık olan bir küre ile gerçekleştirilir. Fakat delikli/ventli vanalarda(vented ball valve) iki delik sözkonusudur.

 

İkinci delik, geçiş yolundan oldukça küçük boyutta olup, tamamıyla farklı bir amaca hizmet etmektedir. Bu delik sistem girişi/akışkan giriş tarafında yer almaktadır. Burda bir delik olmasına rağmen, akışkanın normal geçiş yolu olan diğer tarafa geçmesine izin vermez. Akışkan delik içinden kürenin içinde ve vananın uzun boynu boyunca hapsolur. Böylelikle vana kapalı pozisyondayken; içeride akışkan ısınarak küreye zarar vermesi engellenir.

 

Bu durum sadece küreyi belli bir hasara karşı korumakla kalmayıp, aynı zamanda aşırı basınç altında vananın patlamasını engellemektedir. İşte bu sebeple vented küresel vanalar özellikle sıvı oksijen ve nitrojen akışkanlar gibi krojenik uygulamalar için şiddetle önerilmektedir. Bu küresel vana bu yönüyle bir güvenlik özelliği de göstermektedir.

 
Delikli/Vented küresel vanalar gerçekte çok yaygın bir kullanım alanına sahiptir ve çok çeşitli uygulamalarda kullanılırlar. Güvenlik amaçlı olarak; otomatik kapamalı (failsafe) yüksek basınçlı hava hatlarında tercih edilirler. Ve soğutma hatları ve uygulamaları gibi düşük sıcaklıktaki akışkanların kontrolünde yaygın olarak uygulama alanı bulurlar.

 
 

Double Offset ile Triple Offset Kelebek Vanalar Arasındaki Fark Nedir?

Concentric butterfly Valve2
 
Küresel vanalarda olduğu gibi kelebek vanalarda da odaklanılması gereken birkaç husus sözkonusudur. Kelebek vanalar az yer kaplamalarının yanısıra, pnömatik ile kontrol edildiklerinde hızlıca açıp kapama operasyonu gerçekleştirirler. Kapama elemanı olan klape, aynı ölçülerdeki küresel vananın kapama elemanı olan küreye göre daha hafiftir ve kelebek vanalar, yapısal olarak da daha az yataklama desteğine ihtiyaç duyar. Kelebek vanalar son derece duyarlı yapıları sayesinde moder uygulamaların vazgeçilmezi durumundadırlar. Rijit yapıları sayesinde nerdeyse hiçbir bakıma gerek duymazlar.

 

Kelebek vanaların dışmerkezli (eccentric) ve eşmerkezli (concentric) olmak üzere iki çeşidi mevcuttur. Eccentric tipler tekli, çiftli veya üçlü offset şeklinde olabilir(Single, double and triple offset types). İş dünyasında en çok talep gören tipler ise double ve triple offset tipleridir. Aynı zamanda bu iki alt kategori vanalar, elit kelebek vanalar olarak ta adlandırılırlar. Türkiye pazarında ne yazıkki bu iki tipin üretimi yapılmamaktadır. Peki bu farklılar nedir? Hangi kriterlere göre tercihimizi yapmalıyız?

 

Aslında bakarsanız, öncelikle bunları birbirinden ayıran teknik özellikler nedir onlara bakalım. Genel endüstri de ve özellikle Türkiye pazarında genel maksatlı uygulamalarda eşmerkezli (concentric) kelebek vana tipleri kullanılır. Bu tip kelebek vanalar standart tip olarak ta anılır. Mil, disk in tam ortasında yeralır. Açıp-kapama esnasında, klape/disk in sadece bazı bölümleri, conta ile temas veya sürtünme halindedir. Bu davranış biçimi, klepenin her açma-kapama operasyonunda contayı(sızdırmazlık elemanını) gıcırdayan bir sesle sürtünerek adeta rendelemesine sebebiyet verir. Bu sebeple, eşmerkezli (concentric) kelebek vanalar ANSI150 class(PN20) basınç sınıfıyla sınırlandırılmıştır.

 

Concentric butterfly Valve1

 

Double Offset Kelebek Vanaların Yararları: Double offset kelebek vanada, mil prensip olarak klapenin ortasından geçmez. Biraz daha arkasında konumlandırılmıştır. Aslında offset kelimesinin anlamı bilindiği üzere bir referans noktası uzaklık vermektir. Burda da mil gene klapeyi boydan boya geçer ama bu sefer arkasında konuşlandırılmıştır. Bu denge sağlam bir kapama sağlar. İkinci denge ise vana tam açıldığında vananın contaya temasını engeller. Bu tasarım normal eşmerkezli bir vanadan farklı olarak contayı aşındırmayı azaltarak, vananın ömrünü uzatır. Genel uygulamalarda, bu iki aşamalı dengeli kelebek vanalar ANSI 600(PN100) basınç sınıfıyla sınırlandırılmıştır.

 

Triple Offset Kelebek Vanaların Yararları: Triple offset kelebek vanalar, tam sızdırmazlıkta kapamanın hayati önem taşıdığı uygulamalarda kullanılır. Double offset tiplerde, bazı uygulamalarda bu tam sızdırmazlık(bubble-tight) sağlanamaz. Zorlu kimyasallar veya vanaya zarar verecek partiküller içeren akışkanlara karşı, konvasiyonel tip kelebek vanalar iyi bir çözüm sunamaz. Bu tip uygulamalarda triple offset kelebek vanalar büyük tip uygulamalar için biçilmiş kaftandır.

 

Triple offset kelebek vanalar 3 denge zıtlığı ve eşmerkezli kelebek vana özelliği barındıran modifiye edilmiş bir tasarımdır. Double offset e benzer şekilde 2 dengeye sahip olup, üçüncü karşılık ise hunimsi şekilli bir conta(seat) ile ekstra bir denge karşılığına sahiptir. Bu konikleştirilmiş şekilli sızdırmazlık klepe ile tam uyumlu olup, contayala eşlenecek şekilde tasarlanmış gibidir. Bu tasarım sayesinde, sızdırmazlık contası çalışma esnasında herhangi bir aşınma veya sürtünmeye maruz kalmaz. Bu tasarım ayrıca, double offset kelebek vanalardan üstün olarak; ağır uygulamalar için üstünlük ve uzun ömürlü bir kullanım sunacak olan; bir alçak basınç bölgesi(hava cebi) yaratarak sıdırmazlığı eniyi şekilde sunar.

 

www.us-kon.com.tr

USKON dan, Tam Dolu Olmayan Hatlar İçin Debi Ölçümü

Hemen hemen tüm debimetreler, hattın tam dolu olduğunu varsayılarak tasarlanmıştır. FPFZ Serisi debi ölçer bu tip zor durumlara çözümdür.

 

Ölçme Aralığı Akış: 0,05…5 m/sn
Ölçme Aralığı Sev. : 0…100cm
Sıcaklık: 0…70°C
Basınç: 10 bar max.
Islak Kısımlar: AISI316 ve PVC
Besleme: 24 VDC
Çıkış: 4-20 mA ve pulse
Hassasiyet: ±2%
Gösterge: Panel Tip, OLED anlık ve Toplam Akış Göstergesi

 

www.us-kon.com.tr