Yazar: USKON Akışkan Kontrol Sistemleri

Bu yazımızda, toz toplama ve filtre sistemleri ve bu sistemlerin önemli bir parçası olan DURAVIS patlaç valfler (pulse valve) ile ilgili teknik bilgiler vermeye çalışacağız.

Hava Kirliliği Kontrol Teknikleri

Endüstride de hava kirliliği kontrol teknikleri, tüm çevre koruma sistemleri gibi, küresel bir endişe konusu haline gelmiştir. Hava kirliliği kontrolü için kullanılan altı (6) önemli teknoloji vardır:

– Mekanik Toplayıcılar

– Kumaş Filtreler

– Elektrostatik Çökeltiler

– Islak, Kuru ve Yarı-Kuru Gaz Yıkayıcılar

– Seçici Katalitik İndirgeme

– Bacagazı Kükürt Giderme

Bu sistemlere yapılan yatırımların önemli bir faktörü Avrupa yasalarıdır. Ülkemizde de uyum yasaları çerçevesinde çevre kirliliği kontrol teknikleri kontrol altına alınmaktadır. Bunlardan başka, endüstriyel şirketler için hava kirliliği kontrol sistemlerine yatırım yapmanın itici faktörleri arasında kamuoyu imajı ve toplumsal sorumlulukta yer alır.

Yukarıda bahsedilen tekniklerin içerisinde; kumaş filtre sistemleri hava şoklaması kullanmaktadır. Bu durum ürün gamımızda yer alan yüksek performanslı patlaç solenoid valfler ve diğer pnömatik bileşenler için ilginç bir pazar alanı oluşturuyor.

A.KUMAŞ FİLTRE SİSTEMLERİ TARİHİ

Kumaş filtre sistemleri için ilk endüstriyel uygulamalar, demir dışı eritme ve rafine etme işlemlerinde dumanlarda bulunan tozlardan değerli ürünlerin geri kazanılması için geliştirildi. 1852’de ABD’de S.T. Jones adlı bir araştırmacı, çinko-oksit dumanı geri kazanımı için tek torbalı tasarım üzerine patent başvurusunda bulundu.

Başlıca iyileştirmeler 1950 yılından sonra gerçekleşti, ancak bir çok patent ve gelişme o zamandan önce varoldu. Bu dönemde; torbaları temizlemek için mekanik silkeleme mekanizması kullanan sistemlere kıyasla pek çok avantajı olan; Tersiyer Hava Temizleme Sistemi (Reverse Air Jet System) geliştirildi.

50’li yılların sonunda Jet Puls Torbalı Filtre (Pulse Jet Filtration) sistemi tanıtıldı. Bu sistem çalışması esnasında; sürekli bir filtre temizleme, düzgün bir hava akışı ve havadan filtreye yüksek bir akış oranı sağlıyordu. Tasarım çok basit olmakla birlikte, neredeyse hiç hareketli mekanik parça içermiyordu.

70’lerde ve 80’lerde gelişmeler hızlandı, çünkü yasal mevzuatlar; endüstrileri, enerji santrallerini ve atık yakma tesislerini hava kirliliği kontrol sistemlerini kullanmaya zorladı. Bu elbette, filtre üreten şirketler için ilginç bir pazar potansiyelini oluşturdu ve garanti altına aldı.

B.KUMAŞ FİLTRE UYGULAMALARININ TİPLERİ

Genel olarak, bir kumaş filtre sistemi, tozlu bir gazın gaz akımından ayrılması için geçirildiği gözenekli, esnek bir tekstil materyal tabakasından oluşur. Tekstil üzerindeki gözenekler periyodik olarak güçlü hareket ettirilerek temizlenir ve pratik çalışma limitleri dahilinde filtredeki basınç düşüşünü korumak için bez temizlenir.

Filtreleme işlemi sırasında kumaş üzerinde toplanan toz, zaman zaman toplanmalıdır. Bunu yapmak için çeşitli teknikler sözkonusudur. Şekil.1, en çok kullanılan temizleme sistemlerinin şematik bir genel görünümünü vermektedir.

Temizleme sisteminin, kumaşın maksimum yükü üzerinde bir etkisi vardır. Şekil.1 ayrıca kumaşta kullanılan yük türünü gösterir. Bu şekilde, filtrelerin hangi tarafının açık olduğunu da açıkça görebilirsiniz.

Filtre ortamından toz çıkarmak için başlıca filtrasyon sistemleri şunlardır;

– Mekanik Çalkalayıcı Sistemler (Shaker Systems)

– Tersiyer/Ters Havayla Temizleme Sistemleri (Reverse Air Cleaning)

– Darbeli Jet Temizleme Sistemleri (Jet Pulse Systems)

Her tekniğin kısaca açıklamamız gerekirse;

B.1 Mekanik Çalkalayıcı Filtrasyon Sistemleri (Shaker Systems)

Filtre torbaları, eksantrik bir çubuk düzeneği vasıtasıyla kesintili olarak sarsılır ve yalnızca kumaş üzerinden filtreleme işlemi durdurulursa yerinde bu işlem gerçekleştirilebilir. Bu temizleme tekniği kumaş yükü düşük kalması nedeniyle, daha küçük boyutlu filtre sistemlerinde ağırlıklı olarak kullanılır. Genel olarak bu sistem dokuma kumaş filtreleri ile birlikte kullanılır. Temizleme işlevi optimal değildir, bu nedenle çalkalayıcı sistemlerinin kullanımı azalmaktadır. Bu sistemlerin yerine aşağıdaki teknikler ikame olmaya başlamıştır.

B.2 Ters Havayla Temizleme Sistemleri (Reverse Air Cleaning)

Bu tip bir sistemde hava veya gaz akımı, filtre torbalarını temizlemek için tersine bir vantilatörle zorlanır. Bu filtreleme işlemi sırasında, filtre sistemi veya ilgili bir bölüm kapatılmalıdır. Bu tip sistem, toz yükünün düşükten orta dereceye kadar olduğu uygulamalarda kullanılır. Ayrıca, bu sistem için filtre maddesi normalde dokunmuş bir kumaştır.

B.3 Darbeli Jet Temizleme Sistemleri (Jet Pulse Systems)

Darbeli jet temizlemeli toz toplayıcı sistemleri periyodik olarak, hava akışının tersi yönünde kısa, güçlü darbeli hava atımları bir filtre torbasına veya bir filtre torbası sırasına enjekte eder. Bu hava atışı, toz kekini torbanın dış yüzeyinden koparan ani bir torba genişlemesi oluşturur. Torba maksimum genişliğe ulaştığında ve bir hazneye düştüğünde, toz atalet kuvvetleri ile etkin bir şekilde giderilir.

Kurulum türüne bağlı olarak tipik darbe süresi yaklaşık 100 ms’ dir. Her torbada veya torba sırasındaki nabız aralığı (puls sıklığı) 3 ila 6 dakika civarındadır. Darbe sırası, filtre torbaları üzerindeki fark basınç ölçümlerine bağlıdır.

Patlaç valf timerları veya PLC’ler aralık süresi ayarını ve puls vanalarına komutlarını programlamak için kullanılır. Bu sistemler; Orta basınç (2-3 bar) ve/veya yüksek basınçlı sistemler (6-8 bar) olabilirler. Hava hızını arttırmak için havalandırma kullanılır. Temizleme işleme, normalde filtre sistemi çalışırken gerçekleşir. Bu sistemlerde kullanılan kumaş materyalleri aşağıdakilere uymalıdır:

– Parçacık boyutu

– Filtrasyon derecesi

– Filtre direnci

C.UYGULAMALAR

Kumaş filtre sistemleri geniş bir uygulama alanı için uygundur, çünkü:

– 0,01 mikrona kadar küçük parçacık boyutları filtrelenebilir

– Kumaş malzemelerinde muazzam çeşitlilik ile çoğu parçacık türü filtrelenebilir

-Sıcaklık aralığı, PTFE gibi yeni filtre materyalleri sayesinde maksimum 250°C ye kadar çıkabilmektedir. Seramik filtre torbaları sayesinde çalışma sıcaklığı 1150°C ye kadar artmıştır.

– Diğer hava kirliliği kontrol tekniklerine kıyasla yatırım seviyesi nispeten düşüktür.

D.DARBELİ JET TEMİZLEME SİSTEMLERİNDE DURAVIS Patlaç Valfler

• Geri kazanımı arttırarak; ,işletme ve bakım giderlerinizi düşürür.
• Açma hızıyla ve yüksek debisi ile toz filtrelerinin etkili silkelenmesini sağlar.
• Filtreleme verimi yükselir, tıkanmalar azalır.
• Daha az hava tüketerek, etkili silkeleme sağlar.

Daha fazla bilgi için DURAVIS Patlaç Solenoid Valfler